Zonne-energie op velden

Op deze pagina leest u over hoe we zonne-energie op velden gebruiken en wat daarvoor nodig. Denk aan:

• vergunningen en financiering;
• participatie van de lokale omgeving;
• ruimtelijke inpassing.

Vergunningen en financiering

Door regels vast te leggen in beleid bepalen gemeentes en provincies waar zonnevelden mogen komen. Bekijk wat mag op uw (mogelijke) locatie:

• Ruimtelijke plannen
• Omgevingsloket

Gemeenten zijn niet verplicht om een vergunning te verlenen als uw plan afwijkt van het bestemmingsplan. U kunt samen met uw gemeente bekijken wat er wél mogelijk is om zonne-energie op een veld aan te leggen. Ook als dit volgens het bestemmingsplan in eerste instantie niet mogelijk lijkt. 

Zonder vergunning kunt u geen subsidie aanvragen bij ons. Wilt u bijvoorbeeld subsidie aanvragen van de SDE++ voor de aanleg van een zonneveld waarbij u rekening houdt met de natuur? Dan moet uw projectaanvraag én vergunning aan de gestelde eisen voor natuurinclusiviteit voldoen. Bekijk de subsidies voor zonne-energie:

• Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie (SDE++)
• Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE)

Is uw project groter dan 50 MW (megawatt)? Dan valt uw project onder de Rijkscoördinatieregeling. Daarvoor gelden extra voorwaarden. Is uw project innovatief? Leest u dan meer over subsidies voor energie-innovaties.

Een zonneveld is een bouwwerk. Het moet daarom altijd voldoen aan de eisen uit:

• Bouwbesluit 
• Regels voor elektrische installaties

Wilt u een zonneveld in een agrarisch gebied plaatsen? Lees dan meer over vergunningen en de financiële gevolgen in agrarisch gebied. Alleen in uitzonderingen zijn nieuwe zonne-energieprojecten op landbouwgrond toegestaan. Dit komt door de aangescherpte voorkeursvolgorde zonneladder. 

Netaansluiting

Een zonneveld is aangesloten op het elektriciteitsnet. Door een tekort aan ruimte op het net zijn er minder mogelijkheden om zonnevelden aan te leggen. Een gemeente kan ervoor kiezen om initiatieven die hoger op de zonneladder staan voorrang te geven. Denk bijvoorbeeld aan zonnepanelen op daken, gevels of ongebruikte terreinen in bebouwd gebied.

Lees meer over netcongestie, flexibiliteit en opslag van energie

Participatie

In het Klimaatakkoord staat dat we voor grootschalige opwek (meer dan 15kWp, kilowattpiek) bij zonne-energie-installaties in velden streven naar 50% eigendom (van de productie) van de lokale omgeving. 

Lees meer over participatie bij zonne-energie

Werkt u bij een gemeente? Bekijk wat u kunt doen om lokale initiatieven te helpen.

Lees meer over lokale energie-initiatieven met buurtgenoten 

Ruimtelijke inpassing

Het plaatsen van zonnevelden heeft effect op de omgeving. Daarom speelt de ruimtelijke inpassing in de omgeving op verschillende momenten mee.

Bebouwd gebied is een voorkeurslocatie voor zonnepanelen op daken en zonnevelden. RES-regio's zoeken in zogenaamde zoekgebieden naar geschikte locaties dichtbij gebruikers. Of op kortere afstanden van de infrastructuur van het elektriciteitsnet. Regio's hebben verschillende ruimtelijke opgaven en de ruimte in Nederland is beperkt. Daarom moeten we geen zonneparken meer aanleggen die alléén maar zonne-energie opwekken. Zonneparken moeten ook andere functies hebben (zoals landbouw samen met zonnepanelen).

CE Delft maakte voor ons een inspiratiegids met 15 inspirerende voorbeelden. We zien voorbeelden waar het opwekken van zonne-energie hand in hand gaat met andere functies.

Agrosolar

Agrosolar noemen we ook wel Agri-PV. Dit combineert het opwekken van zonne-energie met landbouw. Het voordeel hiervan is dat de opgewekte energie niet ten koste gaat van landbouwgrond. Voedselproductie is één van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (Sustainable Development Goals, SDG’s). Daarom staat de duurzaamheid van zonnevelden ten koste van landbouwgrond politiek ter discussie. Agrosolar gebruikt de ruimte voor beide doelen (duurzame energie en voedselproductie). De maatschappelijke acceptatie van agrosolar lijkt daardoor groter dan die van gewone zonnevelden.

Laat u inspireren:

Biodiversiteit en bodemkwaliteit

We weten nog niet zoveel over het effect van zonne-energieprojecten op biodiversiteit, bodemkwaliteit en natuurinclusiviteit. Er lopen verschillende onderzoekprogramma’s. Om meer natuurinclusiviteit bij zonneveldopstellingen aan te moedigen, staan er vanaf 2024 extra eisen voor zonne-energieprojecten in de Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie (SDE++).     

Het innovatieproject Eco Certified Solar Fields bekijkt hoe we negatieve effecten van zonnepanelen op biodiversiteit kunnen oplossen.

Project SolarEcoPlus gebruikt tweezijdige zonnepanelen. Hierbij staan de panelen verder uit elkaar. De voor- en achterkant van het paneel wekken daardoor beide energie op. In de ruimte tussen de panelen krijgt de natuur de ruimte. Zo wekt dit project energie op, maar versterkt het ook de natuur.

Ook andere partijen onderzoeken de effecten van zonnevelden op de natuur:

• Lees de Handreiking natuur-inclusieve energieprojecten van de Natuur en Milieufederatie.
• Bekijk het rapport Wageningen Solar Research Programme van Universiteit Wageningen.

Meer weten?

• Rapport 'Zonneparken natuur en landbouw'
• Consortium 'Zon in  Landschap'
• Gedragscode zon op land
• Participatiecoalitie