Programma Verbindingen Aanlanding Wind Op Zee (VAWOZ) 2031-2040
In het Klimaatakkoord is afgesproken om de Nederlandse energievoorziening te verduurzamen. Hiermee wordt de CO2-uitstoot verminderd en klimaatverandering tegengegaan. Windenergie op zee speelt hierin een cruciale rol. Tot aan 2030 wordt circa 21 gigawatt (GW) aan windenergie op zee gerealiseerd. Dit is ongeveer 75% van het huidige elektriciteitsverbruik van ons land. Voor de verdere verduurzaming van Nederland heeft het kabinet de ambitie om nog meer windenergie op zee op te wekken na 2030. Tussen 2031 en 2040 wordt rekening gehouden met circa 29 GW extra windenergie op zee (50 GW in totaal) als tussendoel naar een totaal van circa 70 GW in 2050. Op deze manier wekken we duurzame energie op, zijn we voor energie minder afhankelijk van het buitenland en zorgen we ervoor dat economische ontwikkeling mogelijk blijft.
Op deze pagina vindt u informatie over de procedure van dit project. U leest welke stappen nodig zijn voordat de bouw/aanleg van het project kan starten.
Wilt u meer informatie over de inhoud van dit project, bezoek dan de website van de initiatiefnemer: www.windopzee.nl.
Projectinformatie
De op de Noordzee opgewekte energie moet vervolgens via stroomkabels en waterstofleidingen aan land worden gebracht en aangesloten worden op het hoogspanningsnet/waterstofnetwerk. De ruimtelijke inpassing van de routes voor kabels en leidingen raakt aan veel andere (maatschappelijke) belangen zoals natuur, visserij, landbouw en scheepvaart.
Het Programma Verbindingen Aanlanding Wind Op Zee (Programma VAWOZ) onderzoekt - in nauwe samenspraak met de omgeving - hoe en waar de energie vanuit, nog te bouwen, windparken op zee het beste aan land kan worden gebracht. In het Programma VAWOZ laten we onderzoek doen naar de mogelijke effecten van aanlandroutes en de locaties op andere maatschappelijke belangen. Zo wordt er een milieueffectenrapportage (plan MER) opgesteld om de milieueffecten in beeld te brengen en daarnaast wordt een Integrale Effectenanalyse (IEA) opgesteld waarmee inzicht gegeven wordt in de effecten op onder andere de omgeving, economie, systeemintegratie, toekomstvastheid, techniek, circulariteit, veiligheid in de operatie en kosten van de verschillende aanlandalternatieven. Milieu wordt hierin ook opgenomen (resultaten plan MER) om het milieubelang volwaardig mee te wegen.
Het programma heeft een looptijd van ruim 2 jaar en richt zich op de aanlandingen die gerealiseerd moeten worden in de periode 2031-2040 met een doorkijk naar 2050. De mogelijkheden voor aanlandingen in de periode tot en met 2030 zijn eerder vastgesteld in VAWOZ 2030. In het voorjaar van 2025 besluit de minister voor Klimaat en Energie, namens het kabinet, welke kansrijke alternatieven verder uitgewerkt worden in ruimtelijke procedures die volgen op het programma.
Onderstaande kaart geeft weer welke windenergiegebieden en zoekgebieden en welke aanlandlocaties onderzocht worden in het Programma VAWOZ.

Animatie - Programma VAWOZ
Projectfase
In onderstaande afbeelding ziet u de fase waarin het project zich op dit moment bevindt.

Stand van zaken
Van 3 maart tot en met 13 april 2023 hebben het voornemen en voorstel voor participatie van dit project ter inzage gelegen. In die periode was het mogelijk om te reageren door een schriftelijke of mondelinge reactie te geven op het voornemen en het voorstel voor participatie.
Het voornemen en participatieplan is hieronder nog te downloaden.
Op vrijdag 15 september 2023 is de Nota van Antwoord op het voornemen en voorstel participatie gepubliceerd. Hierin wordt aangegeven hoe de reacties op het voornemen en voorstel participatie worden meegenomen en verwerkt bij het opstellen van de concept-NRD. De publicatie van de concept-NRD vindt naar verwachting in februari 2024 plaats. Dan zal het weer mogelijk zijn om een reactie in te dienen.
De Nota van Antwoord en de inspraakbundel zijn hieronder in te zien:
Webinar
Op 14 februari 2023 lichtte het ministerie van Economische Zaken en Klimaat het doel, opzet en proces van het programma toe in een webinar. Er werd ook ingegaan op de samenhang met het Energie Infrastructuur Plan Noordzee en de Partiële Herziening van het Programma Noordzee. Tijdens het webinar was ook gelegenheid tot het stellen van vragen. Het webinar was met 370 kijkers goed bezocht.
U kunt het webinar terugkijken. Ook kunt u de presentatie afzonderlijk doornemen.
Samenspraak
Het Programma VAWOZ 2031-2040 wordt uitgevoerd in nauwe afstemming met betrokkenen uit het bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties, burgers en andere overheden als:
- natuur- en milieuorganisaties
- brancheorganisaties
- havenbedrijven
- netbeheerders
- energiebedrijven
- bewoners en grondeigenaren
- scheepvaart
- lokale overheden
Hieronder vindt u verslagen van de regionale werksessies
Werksessies in mei 2023
Verslag regionale werksessie Noordzee (15 mei 2023) - Programma VAWOZ 2031-2040
Verslag regionale werksessie Zeeland (11 mei 2023) - Programma VAWOZ 2031-2040
Verslag regionale werksessie Noord-Brabant en Limburg (10 mei 2023) - Programma VAWOZ 2031-2040
Verslag regionale werksessie Zuid-Holland (9 mei 2023) - Programma VAWOZ 2031-2040
Participatie
Om het bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties, burgers en andere overheden zo goed mogelijk te betrekken worden er diverse bijeenkomsten georganiseerd. Op deze werksessies en informatiebijeenkomsten worden deelnemers geïnformeerd over de stand van zaken rondom het programma en wordt samen met de omgeving in kaart gebracht wat ruimtelijke kansrijke opties zijn en welke kansen, aandachtspunten en vragen er nog in de regio spelen.
Bent u nog niet betrokken bij het participatieproces van VAWOZ 2031-2040 voor uw regio en vindt u dat dit wel zou moeten, neem dan contact op met: vawoz@minezk.nl.
Voorgeschiedenis
De Verkenning aanlanding wind op zee (VAWOZ) 2030 is eind december 2021 afgerond. In de Kamerbrief verkenning aanlanding wind op zee 2030 leest u meer over de uitgangspunten, randvoorwaarden en afwegingen hierbij.
In de voorverkenning VAWOZ 2031-2040 is samen met de omgeving op hoofdlijnen onderzocht wat kansrijke locaties kunnen zijn voor de periode 2031-2040 voor het aanlanden van windenergie van zee. De voorverkenning is in 2022 afgerond, de uitkomsten leest u in de eindrapportage voorverkenning VAWOZ 2031-2040. De kansrijke locaties/gebieden worden verder onderzocht, samen met mogelijke routes, in het vervolgtraject: het Programma VAWOZ.
Aanmelden nieuwsbrief
Eens per kwartaal versturen we een nieuwsbrief met daarin de laatste stand van zaken met betrekking tot Wind op zee. U leest daar meer over Wind op zee-ontwikkelingen, Verbindingen Aanlanding Wind Op Zee, Netten op zee en PAWOZ-Eemshaven.
Wilt u op de hoogte blijven? Meldt u zich dan aan voor de nieuwsbrief.
Eerdere edities van de nieuwsbrief vindt u op: windopzee.nl.
Toegankelijkheidseisen (pdf’s)
Wij streven ernaar om onze eigen online informatie en dienstverlening toegankelijk te maken, overeenkomstig het Tijdelijk besluit digitale toegankelijkheid overheid. Loopt u tegen een toegankelijkheidsprobleem aan? Of heeft u een vraag of opmerking over onze toegankelijkheid? Neem dan contact op via toegankelijkheid@rvo.nl.