Programma Verbindingen Aanlanding Wind Op Zee (VAWOZ) 2031-2040
In het Klimaatakkoord is afgesproken om de Nederlandse energievoorziening te verduurzamen. Dit vermindert de CO2-uitstoot en gaat klimaatverandering tegen. Windenergie op zee speelt hierbij een grote rol. De op de Noordzee opgewekte energie moet via stroomkabels en waterstofleidingen aan land worden gebracht en worden aangesloten op het hoogspanningsnet en waterstofnetwerk. Het Programma Verbindingen Aanlanding Wind Op Zee (VAWOZ) 2031-2040 onderzoekt dit voor de geplande 29 GW aan windenergie op zee die we tussen 2031 en 2040 willen realiseren.
Op deze pagina vindt u informatie over de procedure van dit programma. U leest welke stappen nodig zijn voordat de plannen uitgevoerd kunnen worden.
Wilt u meer informatie over de inhoud van dit programma en hoe dit programma zich verhoudt tot andere programma’s van wind op zee? Bezoek dan de pagina: Aanlanding windenergie: van zee naar land.
Wilt u meer algemene informatie over wind op zee? Ga dan naar: www.windopzee.nl.
Programma-informatie
Hieronder vindt u meer informatie over het programma.
Eind december 2021 rondde het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) de Verkenning aanlanding wind op zee (VAWOZ) 2030 af. Dit programma deed onderzoek naar de mogelijkheden om de energie uit de windenergiegebieden aan te sluiten op het landelijk hoogspanningsnet.
Op de pagina: Verkenning aanlanding wind op zee (VAWOZ) 2030 leest u meer over deze verkenning.
Na de Verkenning Aanlanding Wind Op Zee 2030 is in de voorverkenning VAWOZ 2031-2040 samen met de omgeving onderzocht wat voor de periode 2031-2040 mogelijk geschikte locaties kunnen zijn voor het aan land brengen van windenergie van zee. Deze voorverkenning was in 2022 klaar. De uitkomsten leest u in de eindrapportage voorverkenning VAWOZ 2031-2040.
De mogelijk geschikte routes en locaties die uit de voorverkenning kwamen, worden verder onderzocht en uitgewerkt in het Programma VAWOZ 2031-2040.
Programma VAWOZ loopt sinds begin 2023 en eindigt naar verwachting in 2026.
Van maart 2023 tot en met februari 2024 heeft het Programma VAWOZ samen met regionale belanghebbenden kansrijke kabelroutes en aansluitlocaties door heel Nederland verkend.
De resultaten hiervan staan in de concept Notitie Reikwijdte en Detailniveau (concept-NRD), ook wel het onderzoeksplan. Dit onderzoeksplan lag van 23 februari 2024 tot en met 4 april 2024 ter inzage. Gedurende deze periode nodigde het programma iedereen uit een officiële reactie op het plan in te dienen.
Het programma heeft op 31 oktober 2024 het definitieve onderzoeksplan gepubliceerd, inclusief een Nota van Antwoord met gebundelde antwoorden op de reacties.
Dit definitieve onderzoeksplan is de basis voor de volgende fase van het programma: het onderzoek. Het programma voert tot en met ongeveer het 3e kwartaal van 2025 een Integrale Effectenanalyse (IEA) uit. Een milieueffectrapportage is hier onderdeel van.
Het programma onderzoekt de beoogde routes en aanlandlocaties op de volgende onderwerpen:
- systeemintegratie
- milieu en ruimte
- omgeving
- techniek
- kosten en veiligheid
- economie
- tijd en toekomstvastheid
Aan de hand van de onderzoeksresultaten komt het Programma VAWOZ tot een aantal voorkeursalternatieven. Deze staan beschreven in het programmadocument. Het programmadocument en de onderzoeksresultaten worden naar verwachting in het 1e kwartaal van 2026 ter inzage gelegd voor alle geïnteresseerden en belanghebbenden.
In het 2e kwartaal van 2026 dient Programma VAWOZ het programmadocument in bij de ministerraad, waarna in hetzelfde kwartaal van 2026 Programma VAWOZ overgaat in ruimtelijke procedures.
Download onderstaande brochure (versie 3 - november 2024) voor meer algemene informatie over Programma VAWOZ.
Animatie - Wat is het Programma VAWOZ?
Programmafase
In onderstaande tijdlijn ziet u de fase waarin het programma zich op dit moment bevindt.
Stand van zaken
Van 23 februari tot en met 4 april 2024 lag de concept Notitie Reikwijdte en Detailniveau (concept-NRD) voor het milieueffectrapport (MER) voor dit programma ter inzage. De concept-NRD is het concept-onderzoeksplan van Programma VAWOZ. Hierin staan de beoogde routes en aanlandlocaties en hoe het programma deze zal onderzoeken. Hoe het programma de milieueffectrapportage zal uitvoeren, is ook onderdeel van het onderzoeksplan.
Alle reacties en adviezen, waaronder het advies van de Commissie voor de milieueffectrapportage, zijn meegenomen bij het vaststellen van de definitieve NRD. In de Staatscourant van donderdag 31 oktober 2024 is van de vaststelling van de NRD een kennisgeving geplaatst.
Hieronder vindt u de betreffende documenten.
Het Programma VAWOZ 2031-2040 volgt de projectprocedure. Onderdeel hiervan is de vaststelling van de NRD.
Hieronder vindt u de oplegnotitie vastgestelde NRD. Dit document is onderdeel van de vastgestelde NRD, die is opgesplitst in meerdere documenten (de concept-NRD, de Nota van Antwoord, advies Commissie mer en de onderstaande oplegnotitie vastgestelde NRD).
Iedereen kon tijdens de terinzagelegging reageren op de concept-NRD. In totaal zijn er 2.273 reacties binnengekomen. Om het terugvinden van uw reactie en het antwoord hierop zo gemakkelijk mogelijk te maken, zijn de reacties ingedeeld in categorieën en de antwoorden onderverdeeld in verschillende documenten.
Onderstaand vindt u al deze documenten en de codewijzer.
Codewijzer Nota van Antwoord - Programma VAWOZ 2031-2040
Nota van Antwoord - Algemeen deel - Programma VAWOZ 2031-2040
Nota van Antwoord - Regio Noord-Brabant en Limburg - Programma VAWOZ 2031-2040
Nota van Antwoord - Regio Noord-Holland - Programma VAWOZ 2031-2040
Nota van Antwoord - Regio Zeeland - Programma VAWOZ 2031-2040
Nota van Antwoord - Regio Zuid-Holland - Programma VAWOZ 2031-2040
De codewijzer heeft u, samen met uw persoonlijke registratienummer, nodig om gemakkelijk het antwoord op uw reactie terug te vinden. Volg hiervoor het onderstaande stappenplan.
- Vind uw registratienummer. Deze kunt u vinden in de bevestigingsmail die u heeft ontvangen na het indienen van uw reactie. Ook is dit nummer opgenomen in de brief die u onlangs heeft ontvangen over de publicatie van de Nota van Antwoord.
Het nummer bestaat uit 9 cijfers, beginnend met “2024 . . . . .”
Bijvoorbeeld: 202401234. Houd dit nummer bij de hand. - Download en open het document Codewijzer dat hierboven te vinden is.
- Zoek aan de hand van uw registratienummer in het document Codewijzer uw code. Deze code correspondeert met het antwoord op uw reactie in de Nota van Antwoord.
- Gebruik de functie ‘Tekst zoeken’ in het PDF-programma, of;
- Gebruik de sneltoets CTRL-F (Windows) of CMD-F (MacOS), typ uw registratienummer in de zoekbalk en druk op Enter.
- Vind in de tabel de code die bij uw reactie en antwoord hoort. U ziet in de tabel, achter uw persoonlijke registratienummer, de code van de beantwoording van uw reactie in de Nota van Antwoord. Een code bestaat uit de naam van het Nota van Antwoord-document (waarin uw reactie wordt beantwoord) gevolgd door 3 of 4 cijfers.
Bijvoorbeeld: NvA - Algemeen deel: 1.2.3.4 of NvA - Regio Zuid-Holland: 5.6.7
Let op: indien er meerdere codes achter uw registratienummer staan aangegeven, wordt uw reactie beantwoord op meerdere plekken in één Nota van Antwoord-document of in meerdere Nota van Antwoord-documenten. - Download en open het bijbehorende Nota van Antwoord-document dat achter uw registratienummer staat aangegeven in de tabel (herhaal deze stap indien er meerdere codes achter uw registratienummer staan aangegeven).
- Zoek in dit document uw reactie en antwoord. Maak ditmaal gebruik van de code(s) uit de tabel.
- Gebruik de functie ‘Tekst zoeken’ in het PDF-programma, of;
- Gebruik de sneltoets CTRL-F (Windows) of CMD-F (MacOS), typ uw code(s) in de zoekbalk en druk op Enter. Let op: u kunt slechts één code tegelijk opzoeken.
Heeft u vragen over het bovenstaande stappenplan of het opzoeken van uw reactie in de Nota van Antwoord? Kijk hieronder bij de veelgestelde vragen.
Hoe is de Nota van Antwoord opgebouwd?
Gezien het grote aantal reacties dat is binnengekomen, is de Nota van Antwoord opgesplitst in vijf delen. Er zijn reacties binnengekomen die betrekking hebben op algemene thema’s én reacties die specifiek zijn voor één of meerdere regio’s waar aanlandingen wind op zee onderzocht worden.`
Er is voor de Nota van Antwoord gekozen om de antwoorden op reacties met betrekking tot het algemene deel en de vier regio’s (Noord-Holland, Zuid-Holland, Noord-Brabant & Limburg, Zeeland) in aparte documenten op te nemen. Het kan dus voorkomen dat een reactie in meerdere documenten beantwoord wordt.
Er staan meerdere codes en/of documenten achter mijn registratienummer in de Codewijzer. Wat betekent dit?
Het kan zijn dat uw reactie beantwoord wordt in of betrekking heeft op meerdere verschillende documenten en/of onder meerdere codes. Deze staan in dat geval allemaal aangegeven in de regel achter uw persoonlijke registratienummer.
Ik kan mijn ingediende reactie niet terugvinden in de Nota van Antwoord.
Er zijn veel reacties ingediend die vergelijkbaar zijn. Om de Nota van Antwoord overzichtelijk te houden, is ervoor gekozen om vergelijkbare reacties te bundelen en te voorzien van één antwoord. Daarom kan het zijn dat u uw reactie niet letterlijk terugvindt in de Nota van Antwoord.
Ik ben mijn registratienummer kwijt.
Uw registratienummer is terug te vinden in de e-mailbevestiging van uw ingediende reactie. Ook is uw registratienummer opgenomen in de brief die u onlangs heeft ontvangen (of nog zal ontvangen) over de publicatie van de Nota van Antwoord.
Als dit geen uitkomst biedt, kunt u ook altijd contact met ons opnemen. Bel (070) 379 89 79 of mail bureauenergieprojecten@minezk.nl.
Ik heb geen brief ontvangen na het indienen van een reactie.
Als u een reactie heeft ingediend, ontvangt u een brief om u te informeren over de publicatie van de oplegnotitie vastgestelde NRD. Het kan zijn dat deze brief nog onderweg is, en binnenkort bij u bezorgd wordt.
De brief is bij voorkeur per post en anders per e-mail verzonden. Heeft u na enige tijd geen brief ontvangen? Dan kan het zijn dat uw brief per e-mail naar u is verzonden op het e-mailadres dat u heeft opgegeven bij het indien van de reactie.
Wat is het verschil tussen de inspraakbundel en de Nota van Antwoord?
In de inspraakbundel zijn alle geanonimiseerde reacties letterlijk terug te vinden. Deze zijn voorzien van een registratienummer en worden in de Nota van Antwoord gebundeld, waar nodig gecombineerd en beantwoord.
Waar kan ik reacties en antwoorden over de regio Noordzee terugvinden?
Reacties met betrekking tot de Noordzee zijn opgenomen en terug te vinden in de Nota van Antwoord - Algemeen deel.
Op 5 juni 2024 heeft de Commissie voor de milieueffectrapportage (Commissie mer) een advies uitgebracht over de concept-NRD.
Wat gebeurt hierna?
Na de vaststelling van de NRD worden de milieueffecten van de verschillende activiteiten in het plan-MER onderzocht en in beeld gebracht.
Het plan-MER wordt na het onderzoek samen met het ontwerp-programma ter inzage gelegd. Hierop kan iedereen reageren. De terinzagelegging en de bijbehorende inloopbijeenkomsten worden aangekondigd in onder andere de Staatscourant, huis-aan-huisbladen en op deze website. Daarnaast kondigen wij de terinzagelegging ook aan via de kanalen van onze partners, zoals TenneT, Gasunie, provincies en gemeenten.
U vindt de concept-NRD hieronder, samen met de inspraakbundel met alle ingediende reacties. Dit is de tweede versie van de inspraakbundel, omdat deze op 16 juli 2024 op een aantal ontwerpdetails is gewijzigd.
Animatie - Wat is een Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD)?
Informatiepagina jaaroverzicht
Het jaaroverzicht met grote energieprojecten geeft inzicht in hoe het ministerie van Klimaat en Groene Groei hier als coördinerend ministerie mee omgaat. Het volledige, meest recente jaaroverzicht (2024) staat op de pagina: Bureau Energieprojecten: jaaroverzicht projecten.
Hieronder vindt u de informatie over dit specifieke project.
Participatiekalender
De uitvoering van het Programma VAWOZ 2031-2040 gebeurt in nauwe afstemming met betrokkenen uit de omgeving. Denk aan burgers, natuur- en milieuorganisaties, havenbedrijven, maatschappelijke organisaties en medeoverheden. Hoe precies, beschrijft het programma in de volgende documenten:
Van 3 maart tot en met 13 april 2023 lag het Voornemen en voorstel voor participatie van dit project ter inzage. In die periode kon u schriftelijk of mondeling reageren. Het Voornemen en voorstel voor participatie is hieronder te downloaden.
Op 15 september 2023 is de Nota van Antwoord op het Voornemen en voorstel voor participatie gepubliceerd. De Nota van Antwoord beschrijft of en hoe de reacties op het Voornemen en voorstel voor participatie een plek krijgen in de concept Notitie Reikwijdte en Detailniveau (concept-NRD). De concept-NRD is het onderzoeksplan met de routes en aanlandlocaties die het Programma VAWOZ in volgende fase van het programma, tijdens de Integrale effectenanalyse, verder onderzoekt. De publicatie van de concept-NRD vindt naar verwachting in april 2024 plaats. Dan is het weer mogelijk om te reageren.
De Nota van Antwoord en de inspraakbundel kunt u hieronder inzien:
Met behulp van bovenstaande documenten is in november 2023 het definitieve participatieplan afgemaakt. In het participatieplan staat hoe het Programma VAWOZ participatie van de omgeving inzet en wat het met verschillende vormen van participatie wil bereiken.
Om alle belanghebbenden zo goed mogelijk te betrekken, organiseert het programma meerdere bijeenkomsten. Deze bijeenkomsten kunnen verschillende doelen hebben, zoals informeren over de stand van zaken en input vragen voor mogelijk geschikte routes en locaties om elektriciteit aan land te brengen.
Op onderstaande participatiekalender ziet u per regio welke participatie-activiteiten wij hebben gepland en of en hoe u kunt bijdragen. Wij onderscheiden de volgende regio’s:
- Regio Limburg
- Regio Noord-Brabant
- Regio Noord-Holland
- Regio Noordzee
- Regio Zeeland
- Regio Zuid-Holland
Bent u nog niet betrokken bij het participatieproces van VAWOZ 2031-2040 voor uw regio? En wilt u dit wel? Neem dan contact op via: vawoz@minezk.nl.
Werksessies
In 2023 hebben wij voor elke regio 2 werksessies gehouden, waarin wij samen met de belanghebbenden routes en aanlandlocaties hebben verkend en aangescherpt. U vindt de verslagen hieronder. In de zomer van 2024 volgt een nieuwe ronde sessies met professionele regionale belanghebbenden, waarin de eerste onderzoeksresultaten worden zijn besproken. De resultaten daarvan publiceren we later dit jaar.
Werksessies zomer 2023:
Verslag regionale werksessie Zeeland (12 oktober 2023) - Programma VAWOZ 2031-2040
Verslag regionale werksessie Noordzee (5 september 2023) - Programma VAWOZ 2031-2040
Verslag regionale werksessie Noordzeekanaalgebied (13 juli 2023) - Programma VAWOZ 2031-2040
Verslag regionale werksessie Noord-Holland Noord (11 juli 2023) - Programma VAWOZ 2031-2040
Werksessies in mei 2023:
Verslag regionale werksessie Noord-Holland Noord (16 mei 2023) - Programma VAWOZ 2031-2040
Verslag regionale werksessie Noordzee (15 mei 2023) - Programma VAWOZ 2031-2040
Verslag regionale werksessie Zeeland (11 mei 2023) - Programma VAWOZ 2031-2040
Verslag regionale werksessie Noord-Brabant en Limburg (10 mei 2023) - Programma VAWOZ 2031-2040
Verslag regionale werksessie Zuid-Holland (9 mei 2023) - Programma VAWOZ 2031-2040
Webinars
Het ministerie van EZK organiseerde op dinsdag 19 maart 2024 van 19:30 tot 21:30 uur een webinar. Dit webinar bestond uit twee onderdelen. Het eerste deel was een algemene toelichting op het programma en de concept-NRD. In het tweede deel gaven de regionale projectleiders in vier breakout-rooms toelichting over de specifieke regio’s. Gedurende het hele webinar was het mogelijk vragen te stellen. Het deel met algemene toelichting op het programma en de concept-NRD kunt u terugkijken.
Op 14 februari 2023 lichtte EZK het doel, opzet en proces van het programma toe in een webinar. Er werd ook ingegaan op de samenhang met het Energie Infrastructuur Plan Noordzee en de Partiële Herziening van het Programma Noordzee. Tijdens het webinar was ook gelegenheid tot het stellen van vragen. Het webinar was met 370 kijkers goed bezocht.
U kunt het webinar terugkijken. Ook kunt u de presentatie apart bekijken.
Aanmelden nieuwsbrief
Ongeveer 6 keer per jaar versturen we een nieuwsbrief met daarin de laatste stand van zaken met betrekking tot Wind op zee. U leest daar meer over Wind op zee-ontwikkelingen, Verbindingen Aanlanding Wind Op Zee, Netten op zee en PAWOZ-Eemshaven.
Wilt u op de hoogte blijven? Meldt u zich dan aan voor de nieuwsbrief.
Eerdere edities van de nieuwsbrief vindt u op: windopzee.nl.
Naast de Wind op zee-nieuwsbrief sturen wij ook incidenteel specifieke VAWOZ-mailings. Hiervoor gebruikt u het aanmeldformulier. U kunt zich hier ook aanmelden voor een toekomstige nieuwsbrief, gericht op ontwikkelingen van en samenhang tussen de verschillende energieprojecten in uw regio.
