Informatieplicht energiebesparing vanaf 2023
De informatieplicht energiebesparing is gekoppeld aan de energiebesparingsplicht uit het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) en het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Heeft u een energiebesparingsplicht? Dan moet u hierover ook eens in de 4 jaar rapporteren aan uw bevoegd gezag, zoals gemeente of provincie. Dit is de informatieplicht.
Wanneer geldt de informatieplicht energiebesparing?
De informatieplicht energiebesparing geldt altijd voor de gebouw gebonden maatregelen. Dit is bijvoorbeeld de isolatie van de gebouwschil.
Voor de activiteit gebonden maatregelen, bijvoorbeeld energiezuinige productkoeling of efficiëntie elektromotoren, moet elke 4 jaar gerapporteerd worden volgens de informatieplicht energiebesparing óf volgens de onderzoeksplicht energiebesparing.
Wie is verantwoordelijk voor de informatieplicht?
De eigenaar van het gebouw is, tenzij contractueel anders is afgesproken, verantwoordelijk voor het uitvoeren van de gebouwmaatregelen: de energiebesparingsplicht. De organisatie die de activiteiten uitvoert, heeft de energiebesparingsplicht voor de activiteitgebonden maatregelen. De eigenaar en uitvoerder dienen ook de informatieplicht en/of onderzoeksplichtrapportage in over de door hen uitgevoerde maatregelen. Kortom, de huurder voert de activiteitgebonden maatregelen uit en rapporteert hierover. De gebouweigenaar doet dit voor de gebouwmaatregelen.
Voor sommige bedrijfstakken dient de gebouweigenaar óók de informatieplichtrapportage in voor de activiteitgebonden maatregelen van zijn huurder(s). Dit gebeurt als er beperkt sprake is van activiteitgebonden maatregelen. Dit geldt vooral voor bedrijfstakken waarvoor de gemeente onder de Omgevingswet de (milieu)regels bepaalt. Bijvoorbeeld kantoren of winkels. Het staat, in dit voorbeeld de ondernemer van een winkel, vrij om zelf een informatieplichtrapportage in te dienen. De energiebesparingsplicht geldt namelijk voor hem of haar wel.
Op de pagina Wat is energiebesparingsplicht? vindt u 3 bestanden waarin duidelijk wordt welke plichten gelden bij welke situaties. Ook geven we aan of de EML-systematiek van toepassing is en met welke Erkende maatregelenlijst (EML) u aan de betreffende plicht kunt voldoen.
Check welke plichten voor u gelden
Of volg het stappenplan en zie welke plichten voor u gelden en welke EML eventueel voor u van toepassing is.
Bent u de eigenaar van een gebouw met huurder(s)? Dan kunt u het beste voor dat gebouw de Wetchecker energiebesparing invullen. Kies dan bij uw bedrijfsactiviteit voor 'dienstverlening'. En vervolgens 'verhuur en handel van onroerend goed'. De wetchecker geeft ook uitsluitsel over mogelijke andere wettelijke verplichtingen over energiebesparing en CO2-reductie, bijvoorbeeld de energielabel C-plicht voor kantoorgebouwen.
Bent u vastgoedeigenaar en doet u mee aan de portefeuilleaanpak? Dan moet u wel voor al uw gebouwen voldoen aan de informatieplicht. U rapporteert dan de adres- en energiegebruiksgegevens van uw gebouwen. En u voegt uw door het bevoegd gezag goedgekeurde portefeuilleroutekaart als bijlage bij.
Heeft u vragen over bijvoorbeeld de begrenzing van uw locatie? Of over de wettelijke status van de milieubelastende activiteit op die locatie? Neem dan contact op met uw omgevingsdienst.
Wat moet er in de rapportage staan?
Geldt de informatieplicht energiebesparing voor u? Dan moet u eens in de 4 jaar in ons eLoket rapporteren welke energiebesparende maatregelen u heeft uitgevoerd. De eerstvolgende rapportage doet u uiterlijk 1 december 2023. Als uitgangspunt gebruikt u de Erkende Maatregelenlijst energiebesparing (EML). Op deze lijst staan energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd van 5 jaar of minder. Per erkende maatregel geeft u aan of:
- u die wel of niet heeft uitgevoerd
- u een alternatieve maatregel heeft uitgevoerd
Energielabel A++ of A+++
Heeft uw gebouw, afhankelijk van de gebruiksfunctie, energielabel A++ of A+++ of beter? Dan voldoet u aan de voorgenomen wettelijke eindnorm (Renovatiestandaard) voor utiliteitsbouw in 2050. Dat geeft u in uw informatieplichtrapportage aan. Voor alle gebouw gebonden maatregelen vult u dan het antwoord 'Volledig uitgevoerd' in.
DGMR is het bureau dat het Rijk hielp bij het opstellen van de Erkende maatregelenlijst (EML) voor gebouwen. Zij onderzochten vanaf welk energielabel we kunnen aannemen dat alle erkende maatregelen voor gebouwen uitgevoerd zijn. Dit blijkt het geval voor bovengenoemde labels van de renovatiestandaard.
Toezicht en handhaving
Voor de meeste bedrijven en instellingen is de gemeente het bevoegd gezag voor de energiebesparingsplicht. Zo ook voor de informatie -en onderzoeksplicht energiebesparing.
Voor locaties met een milieubelastende activiteit uit afdeling 3.3 van het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal), de zogenaamde complexe bedrijven, is het bevoegd gezag de provincie.
Er zijn nog 2 uitzonderingen:
- Het bevoegd gezag voor mijnbouwlocaties is het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.
- Het bevoegd gezag voor de meeste defensielocaties is het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
Toezicht en handhaving op de energiebesparingsplicht, en de daarbij behorende informatie- en onderzoeksplicht, is opgenomen in het basistakenpakket van de omgevingsdiensten. Dit houdt in dat de gemeenten verplicht het mandaat voor toezicht en handhaving aan hun omgevingsdienst moeten geven. De omgevingsdiensten doen daarom voor vrijwel alle locaties de uitvoering van deze taken.
U dient uw informatieplichtrapportage in via eLoket van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Uw omgevingsdienst en uw bevoegd gezag kunnen deze rapportage daar ophalen. De omgevingsdienst beoordeelt uw rapportage. Indien uw rapportage onverhoopt niet voldoet, zal de omgevingsdienst u vragen om de rapportage te verbeteren en aan te vullen.
Rubriceringscode in uw rapportage
In uw rapportage staan rubriceringscodes. Deze codes maakt het systeem automatisch op basis van de door u ingediende gegevens. Met deze codes kunnen de omgevingsdiensten hun toezichthoudende activiteiten prioriteren. Lees de toelichting over de rubriceringscodes.
De informatieplicht en EED-auditplicht
Naast de informatie- of onderzoeksplicht, kunt u ook te maken krijgen met een Europese rapportageverplichting volgens de Richtlijn Energie-Efficiëntie (EED). Grote ondernemingen moeten vierjaarlijks een energie-audit uitvoeren en hierover aan ons rapporteren. Dit is de EED-auditplicht.
De EED-auditplicht is een Europese verplichting voor ondernemingen die niet onder het midden- en kleinbedrijf (MKB) vallen. Deze ondernemingen moeten eens in de 4 jaar uitzoeken welke kosteneffectieve energiebesparende maatregelen (voor gebouwen, processen en zakelijk vervoer) zij kunnen uitvoeren. Deze kosteneffectiviteit bepalen we met de baten en lasten van een maatregel over de hele levensduur (levenscycluskostenanalyse).
Valt uw locatie onder de energiebesparingsplicht? Dan moet u eens in de 4 jaar rapporteren over welke maatregelen u heeft uitgevoerd door de informatieplicht energiebesparing en/of de onderzoeksplicht energiebesparing. Of u moet rapporteren hangt af van:
- de aard van de activiteiten op de locatie;
- het energiegebruik op de locatie per jaar.
Geldt voor u de informatieplicht? Dan rapporteert u met de Erkende maatregelenlijsten (EML).
Valt een locatie onder de informatieplicht en de onderneming als geheel onder de EED-auditplicht? Dan is de EML een inspiratiebron voor de audit. Niet uitgevoerde toepasselijke erkende maatregelen zijn namelijk dan kosteneffectieve maatregelen die voor de rapportage voor de EED-audit middels de levencycluskostenanalyse uitgewerkt moeten worden.
Voorbereiden op de informatieplicht energiebesparing
Rapporteer voor de informatieplichtronde van 2023 via het nieuwe formulier op Mijn RVO. Hier vindt u ook de handleiding voor het invullen van de rapportage. Het formulier voor de informatieplichtronde van 2019 blijft tot 1 juli 2023 openstaan. Dit is alleen voor bedrijven die voor 31 maart 2023 door hun omgevingsdienst zijn gevraagd om alsnog een rapportage in te dienen.
U kunt alvast het volgende doen:
- Gebruik het stappenplan om te bepalen welke overheidsorganisatie onder de Omgevingswet voor u de milieuregels bepaalt en welke plichten voor u van toepassing zijn.
- Heeft u een Informatieplicht? Bepaal dan met het stappenplan welke Erkende Maatregelenlijst (EML) voor u geldt en wat de lijst op hoofdlijnen inhoudt. Het stappenplan is een hulpmiddel.
- Doorloop, voordat u gaat rapporteren, de voor u relevante categorieën op de EML met de daarbij behorende erkende maatregelen.
- Het echte rapporteren doet u in eLoket. Schaf daarvoor een eHerkenningsmiddel niveau 2+ of hoger aan met machtiging RVO-diensten niveau eH2+. Dit heeft u nodig om in te loggen in eLoket.
Let op: heeft u al wel eHerkenning maar niet het juiste niveau of de juiste machtiging? Neem dan op tijd contact op met de leverancier van uw eHerkenningsmiddel of met de machtigingenbeheerder in uw organisatie. Als uw organisatie een beheermodule heeft, is aanpassing van de machtiging direct mogelijk.
Intermediair inschakelen
U kunt ook een intermediair machtigen die voor u rapporteert. Gebruik hiervoor onderstaand machtigingsformulier. Schakelt u een intermediair in, dan hoeft u geen eHerkenningsmiddel aan te vragen. Wel blijft u zelf verantwoordelijk voor de inhoud van de rapportage. Het bewijs van uw machtiging aan de intermediair hoeft u niet op te sturen. U moet deze machtiging wel kunnen tonen.
Let op: het gaat hier niét om ketenmachtiging. Het idee bij ketenmachtiging is dat een onderneming een tussenpersoon/intermediair machtigt om namens de onderneming zaken te doen. De intermediair komt hierbij op het eLoket binnen met het KvK-nummer van de onderneming. Deze werkwijze is niet nodig voor de informatieplichtrapportage, omdat de intermediair in het formulier in eLoket zelf aangeeft dat hij de rapportage namens een andere onderneming indient.
