Zakendoen in Tsjaad

Inwoners en maatschappij van Tsjaad

Het gebied dat nu Tsjaad heet werd al in de prehistorie bewoond. Beroemde rotstekeningen getuigen van die geschiedenis. Toch werd het land pas onafhankelijk (van Frankrijk) in 1960. Na die onafhankelijkheid is het nog maar zelden rustig geweest in Tsjaad. Burgeroorlogen, invallen vanuit Libië en Soedan, politieke onrust en aanslagen van terroristen zorgden (en zorgen) voor bijna continue onrust.

Het huidige Tsjaad is een dunbevolkte presidentiële republiek met 15,9 miljoen inwoners (2019). Het land is bijna 30 keer zo groot als Nederland maar heeft minder inwoners. Bijna 1,4 miljoen mensen wonen in de hoofdstad Ndjamena. Het land kent enorm veel etnische groepen, die vaak weer zijn onderverdeeld in subgroepen. De Sara vormen met zo'n 30% van de bevolking de grootste groep. Frans en Arabisch zijn de officiële talen, maar in het zuiden van het land wordt ook Sara gesproken. De belangrijkste religies zijn de islam (52%), het protestantisme (24%) en het katholicisme (20%).

Tsjaad kampt met grote maatschappelijk problemen. 40% van de bevolking leeft onder de armoedegrens. Van die bevolking is 65% jonger dan 25 jaar. Slecht onderwijs en beperkte toegang tot de gezondheidszorg zijn andere langdurige problemen. Bovendien heeft Tsjaad te maken met tienduizenden vluchtelingen uit Soedan en de Centraal-Afrikaanse Republiek. In de Human Development Index staat Tsjaad op de 189^e plaats.

Economie van Tsjaad

Tot het begin van de 21^e eeuw draaide de economie van Tsjaad vooral op de landbouwsector. Katoen en vee waren toen belangrijke exportproducten. In 2003 werd een flinke voorraad olie ontdekt in de Tsjadische bodem, waardoor tegenwoordig het overgrote deel van de export uit olie bestaat. Dit maakt de Tsjadische economie afhankelijk van de wereldwijde olieprijzen.

Ondanks die olie is de Tsjadische economie nog altijd fragiel. De economie wordt geremd door een beperkte infrastructuur, gebrek aan getraind personeel, corruptie en een grootschalige bureaucratie. Hierdoor is Tsjaad afhankelijk van buitenlandse steun. Met name van organisaties als de African Development Bank, de Europese Unie en de Wereldbank. Om het land minder afhankelijk te maken van olie heeft de Tsjadische overheid een economisch noodplan ontwikkeld voor diversificatie van de economie.

Recente economische ontwikkelingen

In 2022 had het land last van overstromingen. De industrie, gedreven door de oliewinning, stuwde de economische groei naar 4% in 2023. Tsjaad had wel meer dan 10% inflatie in 2023 - vooral op het gebied van voedsel. Een oorzaak hiervan is de burgeroorlog in Soedan.

Meer weten over de recente economische ontwikkelingen in heel Afrika? Bekijk dan de analyse op de website van de Wereldbank. 

Of lees hun rapport over de economische situatie van Tsjaad: 'Chad 2021 Economic Update : Recovering from Shocks – Improving Macro-Fiscal Sustainability to Rebuild Better'.

Handel Nederland - Tsjaad

In 2023 bedroeg de export van Nederlandse goederen naar Tsjaad € 36,0 miljoen.

Meer weten? De volgende bronnen bieden meer handelscijfers:

• Bekijk het overzicht van de handel tussen Tsjaad en Nederland op Trademap van het International Trade Center (ITC). Via criteria kunt u aanpassen of u naar 'import' of 'export' kijkt.
• Bekijk de website van het Centraal Bureau voor Statistiek voor informatie over de Nederlandse handel met Tsjaad.
• U vindt het bruto nationaal product, economische groei, demografische gegevens en meer in onze factsheet over Tsjaad.

Zakelijke kansen in Tsjaad

Aanbestedingen

Op de websites van de Wereldbank en de African Development Bank staan regelmatig aanbestedingen voor projecten in Tsjaad. Nog nooit samengewerkt met deze banken? Bekijk de volgende video over zakendoen met ontwikkelingsbanken:

Ziet u zakelijke kansen in Tsjaad? Of bent u op zoek naar zakenpartners in dat land? Neem dan contact op met onze landenadviseurs voor Tsjaad. Zij kunnen u meer vertellen over kansrijke sectoren en u helpen aan de wet- en regelgeving te voldoen.

Ondernemen in Tsjaad

B-Ready: hulp bij uw start in het buitenland

Wilt u een bedrijf starten in het buitenland? Of gaan exporteren? Dan heeft u veel aan informatie over bijvoorbeeld bouwvergunningen, de registratie van onroerend goed en het betalen van belastingen.

Bij B-Ready van de Wereldbank vindt u deze informatie. B-Ready is de opvolger van de Ease of Doing Business-ranglijst. Tot 2020 beoordeelde die ranglijst het gemak van ondernemen in meer dan 150 landen. De Wereldbank stopte ermee na onregelmatigheden in de ranglijsten van 2018 en 2020. 

Met de nieuwe methode Business Ready (B-Ready) wil de Wereldbank opnieuw een betrouwbare ranglijst maken. In 2024 lanceerde de bank een pilot met informatie over 50 landen. Bekijk de pilot B-Ready.

Lees specifieke informatie over Tsjaad op B-Ready.

Hulp bij financiering nodig?

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland helpt u graag uw financiering rond te krijgen. Lees op onze pagina Subsidies en financiering voor internationaal ondernemen hoe wij u kunnen helpen.

Kijk ook in de Subsidiewijzer welke subsidies er voor Tsjaad mogelijk zijn.

Exportregels voor Tsjaad

Documenten en procedures

De volgende bronnen bieden ook informatie over exportregels in Tsjaad:

• De KVK heeft meer informatie over exportdocumenten.
• De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) geeft informatie over exportprocedures bij dierlijke producten en plantaardige producten.

Tijdelijke invoer

Tsjaad is geen ondertekenaar van de ATA-conventie en u kunt dus geen gebruik maken van een ATA-carnet bij tijdelijke invoer.

Export strategische goederen

Op Rijksoverheid.nl vindt u informatie over de export van militaire en dual-use goederen (goederen die ook militair gebruikt kunnen worden).

Internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen

Internationaal zakendoen biedt kansen, maar kent ook uitdagingen. Deze vragen om een goede voorbereiding. Let erop dat u op een maatschappelijk verantwoorde manier onderneemt in het buitenland. Zo kunt u helpen de lokale situatie te verbeteren, bouwt u aan een goede reputatie en een toekomstbestendige onderneming.

De Nederlandse overheid verwacht dat u als ondernemer de risico's voor mens en milieu in uw bedrijfsvoering én in de internationale waardeketen in kaart brengt. En dat u de negatieve gevolgen daarvan voorkomt en aanpakt. Ook moet u hierover communiceren. Dit heet due diligence (gepaste zorgvuldigheid). Hierbij volgt u de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen over maatschappelijk verantwoord ondernemen.  

Onderzoek de risico's

Ondernemen is niet zonder risico's. Elk land biedt uitdagingen. De volgende bronnen geven u een eerste indruk van mogelijke MVO-risico's. Het is belangrijk dat u deze zelf goed onderzoekt, voordat u zakendoet in het buitenland. Blijf ook op de hoogte van lokale ontwikkelingen.

• MVO Risico Checker (MVO Nederland)
• Corruption Perceptions Index (Transparency International)
• Human Development Index (Verenigde Naties) - Kies het land bovenaan in het uitklapveld.
• Status van conflicten (Crisis Group)
• ThinkHazard (Wereldbank)
• Reisadvies (Ministerie van Buitenlandse Zaken) - Vul het land in.

Meer weten of hulp nodig?

• Bekijk onze informatie over internationaal maatschappelijk verantwoord zakendoen.
• Het MVO-steunpunt helpt u op weg met advies en informatie om maatschappelijk verantwoord ondernemen en due diligence toe te passen.

Hulp van de ambassade

De ambassade in Khartoem (Soedan) helpt bij ondernemersvragen over Tsjaad. Maar de ambassade is gesloten voor het publiek. U kunt ze wel telefonisch of via whatsapp bereiken. 

Bekijk de contactgegevens op de website van Nederland Wereldwijd. Er is ook een ambassadekantoor in Ndjamena, de hoofdstad van Tsjaad. Bekijk de contactgegevens van het ambassadekantoor en het reisadvies voor Tsjaad op dezelfde website.

Meer weten?

• Bekijk onze artikelen, tips en meer over Zakendoen in Afrika.
• Kijk bij World Integrated Trade Solution (een initiatief van de Wereldbank en UNCTAD) voor statistieken over Tsjaad.
• Kijk wat handelsakkoorden voor uw handel kunnen betekenen, en wat u kunt doen tegen handelsbelemmeringen.
• Bent u nog aan het oriënteren? Probeer dan de Exportwijzer.