Start-up-ecosysteem China

De genoemde organisaties zijn enkele commerciële partijen uit het lokale netwerk van het consulaat-generaal in Shanghai. Wilt u meer weten of wilt u een uitgebreidere lijst met partijen, neem dan contact op met het consulaat-generaal in Shanghai.

Netwerken en evenementen in Shanghai

Door de grote verschillen in (zaken)cultuur tussen Nederland en China is het verstandig om andere (buitenlandse) ondernemers in Shanghai te ontmoeten. Gelukkig vinden er in Shanghai vele ondernemers- en start-up-gerelateerde evenementen plaats. Om hiervan op de hoogte te blijven, is het installeren van China’s alles-in-één-app WeChat eigenlijk een must. Via de officiële WeChat-accounts van bijvoorbeeld onderstaande organisaties blijft u op de hoogte van interessante (online) evenementen in Shanghai.

Netwerken met events

• Start-up Grind Shanghai is de lokale tak van Start-up Grind, een wereldwijde gemeenschap die start-ups verbindt. Er worden maandelijks events georganiseerd.
• Green Initiatives is een non-profitorganisatie die zich inzet voor wereldwijde transitie naar duurzame groei- en consumptiemodellen. De evenementen zijn een platform voor kennis en debat rond duurzaamheidskwesties en het starten van duurzaamheidsprojecten.
• Impact Hub Shanghai is de lokale tak van Impact Hub, een wereldwijde gemeenschap gericht op investeringen. Hun partners – zoals overheden, bedrijven en non-profitorganisaties – stimuleren ondernemers om een nieuwe duurzame standaard voor start-ups te creëren.
• Techstars Start-up Weekend Shanghai is een event waarbij experts uit verschillende sectoren bij elkaar worden gebracht in teams en binnen 54 uur een start-up moeten opzetten.
• EO Shanghai (Entrepreneurs Organization) is een wereldwijde netwerkorganisatie voor ondernemers. In Shanghai worden regelmatig netwerkbijeenkomsten en trainingen voor leden georganiseerd.
• Benelux Chamber of Commerce Shanghai is de gezamenlijke Kamer van Koophandel van België, Nederland en Luxemburg en tegelijk een netwerk van bedrijven uit die landen in China. De organisatie is ook actief in Peking en Guangzhou.
• De European Chamber of Commerce (EUCCC) Shanghai is de Europese Kamer van Koophandel en ook een netwerk van Europese bedrijven in China. De EUCCC heeft ook vestigingen in Peking, Nanjing, Shenyang, Tianjin, Guangzhou, Shenzhen, Chengdu, en Chongqing.

Beurzen

Naast deze organisaties, die hun eigen evenementen organiseren, vinden er ook jaarlijks een aantal grote beurzen in Shanghai plaat. Daarbij wordt veel aandacht besteedt aan start-ups.

• Consumer Electronics Show (CES) Asia is een van Azië's vooraanstaande technologie-evenementen. Ondernemers, start-ups en wereldwijde merken komen samen om nieuwe samenwerkingen aan te gaan.
• Mobile World Congress (MWC) Shanghai is hét evenement voor 'next generation'-technologieën, zoals kunstmatige intelligentie en 5G. Tijdens het evenement presenteert 4YFN de nieuwste technologische innovaties, en worden start-ups, investeerders en bedrijven samengebracht voor potentiële samenwerkingen.
• Slush Shanghai werkt aan het bouwen van een wereldwijde start-upgemeenschap, door het bij elkaar brengen van oprichters en investeerders.

En verder

Het officiële WeChat-account Networking Matters (WeChat ID: NetworkingMatters) biedt een overzicht van netwerkevenementen in Shanghai op het gebied van technologie en ondernemen.

Co-working spaces, incubators en accelerators in Shanghai

Door de golf van Chinese ondernemers en start-ups in Shanghai, zijn er ook veel co-working spaces (gedeelde werkplekken), incubators (ondersteunt start-ups) en accelerators (ondersteunt scale-ups) bij gekomen. Een overzicht van een aantal grote spelers in het start-up-ecosysteem.

Co-working spaces in Shanghai

• WeWork is wereldwijde marktleider op het gebied van gedeelde werkplekken en beschikt op dit moment over 31 locaties in Shanghai. Veel buitenlandse ondernemers en bedrijven in Shanghai zijn gevestigd in WeWork;
• het uit Peking afkomstige Ucommune werd in 2015 opgericht als UrWork. Met meer dan 100 vestigingen in China is dit momenteel Azië's grootste aanbieder van co-working spaces. Ucommune heeft tientallen vestigingen in Shanghai;
• People Squared, de eerste co-working space in China;
• SOHO 3Q, opgezet door vastgoedbedrijf SOHO;
• Kr Space, een spin-off van technologieplatform 36Kr;
• en Spaces, een van oorsprong Nederlands bedrijf met enkele locaties in Shanghai.

Incubators en accelerators in China

Veel incubators in Shanghai bieden ook goedkope kantoorruimte aan voor de ondernemers en bedrijven in hun gemeenschap. Hoewel er honderden incubators in Shanghai zijn, zijn veel hiervan vastgoedprojecten die worden aangeprezen als incubator om te profiteren van de hype rond start-ups.

Overheidsinstantie Shanghai Technology Innovation Center (STIC) heeft 31 incubators in Shanghai geselecteerd voor het Overseas Start-up Gateway Program. Binnen deze groep is er wel een groot verschil in ervaring met internationale samenwerking en toegevoegde waarde voor buitenlandse ondernemers. De verscheidenheid aan incubators staat in contrast met het aantal gestructureerde accelerator-programma's in Shanghai. Deelname aan dit soort programma's kan erg nuttig en waardevol zijn voor start-ups die nieuw zijn in Shanghai, maar brengt wel kosten met zich mee.

Enkele accelerators en incubators in Shanghai

• XNode helpt ondernemers, start-ups, grote bedrijven, academici en overheid om sneller en met meer impact te innoveren. XNode werkt samen met HighTechXL aan scale-up- en corporate innovation-programma's. In een acceleration-programma van 8 weken helpt XNode scale-ups met het opzetten van een businessplan voor de Chinese markt. XNode neemt geen aandeel in de deelnemende bedrijven. XNode's co-working space is ook de thuisbasis van een aantal Nederlandse bedrijven in Shanghai. In onze video vertelt de CEO van HighTechXL over hun visie op het ecosysteem van de stad, én over hun samenwerking.
• Chinaccelerator ondersteunt internet-start-ups om de sprong te maken van China naar de buitenwereld, en andersom. Het bedrijf is onderdeel van SOSV, een investeerder voor veelbelovende start-ups. Sinds 2010 hebben zij met hun 3 maanden-programma bijgedragen aan de lancering van 140 bedrijven. SOSV neemt een aandeel van 6% van het eigen vermogen van start-ups.
• Bits x Bites is China's eerste acceleration-programma en venture capitalist met een focus op agri & food. Bits x Bites investeert in tech-start-ups met oplossingen voor een duurzamere voedselindustrie. Het 4 maanden-programma verbindt deelnemende start-ups met relevante spelers uit de hele voedsel-leveringsketen. Bits x Bites neemt een aandeel tot maximaal 15% in deelnemende start-ups.
• Kungfu Start-ups is een incubator opgezet door het gerenommeerde Zhangjiang High Tech Park en Microsoft China. Het wordt gerund door het bedrijf Sensoro. Kungfu heeft een focus op IoT, Mobile, AI, Cloud en Big Data en biedt deelnemers toegang tot verschillende Microsoft-toepassingen, investeerders, en multinationals in Zhangjiang High Tech Park.
• niHUB Innovation Center is gevestigd in Hangzhou, een stad met 10 miljoen inwoners op één uur afstand van Shanghai (met de hogesnelheidstrein). Hangzhou is de thuisbasis van techgigant Alibaba. Het bedrijf heeft veel ervaring met het helpen van buitenlandse (waaronder Nederlandse) start-ups in China.

En verder

De bovenstaande lijst is niet compleet. Het is onmogelijk om een volledige lijst te geven van alle incubators in Shanghai. Wilt u meer weten over andere incubators in Shanghai, zoals 23Seed, BioFM, Innospace+, K Tech, en TusStar. Neem dan contact op met het consulaat-generaal.

De CEO van HighTechXL over hun visie op het ecosysteem van de stad, én over hun samenwerking

Samenwerken met multinationals

Veel multinationals in Shanghai zoeken de samenwerking op met start-ups. Een aantal hebben hiervoor speciale programma's – die vaak ook op verschillende andere plaatsen ter wereld aangeboden worden. Samenwerken met een multinational kan nuttig zijn bij het betreden van de Chinese markt, vooral als start-ups al samenwerken met deze bedrijven in hun thuismarkt.

Enkele multinationals met start-up-programma's

• ARM Accelerator is het innovatie- en acceleratie-platform van ARM, met een focus op hardware, IoT en de halfgeleiderindustrie. Het alles-in-één-platform biedt Chinese en buitenlandse start-ups incubation- en acceleration-diensten.
• Merck's China Accelerator Program is een programma van 3 maanden dat zich richt op veelbelovende start-ups in de sectoren gezondheidszorg, life sciences & health, biotechnologie, performance materials en andere opkomende technologische sectoren.
• JLABS is een onderdeel van Johnson & Johnson. Deze incubator richt zich op start-ups in de sector life sciences & health. Het doel is start-ups te ondersteunen die innovaties ontwikkelen om de kwaliteit van leven en gezondheid van mensen wereldwijd te verbeteren.
• Bayer Grants4Apps beschikt over twee programma's: Incubator en Dealmaker. Bij beide programma's ligt de focus op gezondheidszorg. Tijdens het 88 dagen durende incubatieprogramma worden start-ups niet alleen gecoacht en in contact gebracht met relevante netwerken, maar krijgen ze ook de beschikking over een plek in een creatieve co-working space en financiële ondersteuning. Het Dealmaker-programma richt zich op samenwerkingen, waarbij Bayer klant wordt van de start-up, die een geschikte oplossing voor een probleem aandraagt.
• PwC Accelerator ondersteunt een selectie start-ups met onder andere bedrijfsmodeloptimalisatie, zakelijke ontwikkeling en uitbreiding, en internationale ontwikkeling. Momenteel horen ook Shanghai Zhangjiang Digital Healthcare Accelerator Camp en Fintech Accelerator Camp tot het programma.

Investeerders voor start-ups in China

Activiteit op het gebied van venture capital (investeringen in een startend bedrijf) in China is eigenlijk pas eind jaren 90 begonnen. Het ging toen om een beperkt aantal, vooral internationale, bedrijven die US dollar-fondsen beheerden. Sindsdien is dit drastisch gewijzigd. Er zijn nu meer dan 1.000 VC's actief in China, waarvan de meesten fondsen in de valuta renminbi (RMB) beheren.

Grote venture-capitalinvesteringen

Volgens een analyse van Wall Street Journal, vertegenwoordigden investeringen van Chinese VC's in 2019 40% van het wereldwijde totaal aan VC-investeringen (Silicon Valley liep dat jaar voorop met 44%). In 2019 stond China wereldwijd op de 3^e plaats voor private equity (PE) en VC investeringen, maar door COVID-19 zakte het land in 2020 naar de 6^e plaats. Ten opzichte van 2019 daalden PE en VC investeringen in China in 2020 met de helft. Deze dalingen hebben vooral start-ups in China getroffen: voor hen werd het moeilijker startkapitaal aan te trekken. Vanaf 2021 worden door experts weer opwaartse trends verwacht.

Tussen 2006 en 2016 zijn VC-investeringen in China gegroeid met 3.000%, van $ 1,1 miljard naar $ 34,1 miljard. De grootste groei vond plaats van 2013 tot 2016 (tot 2013 was het gemiddelde van VC-investeringen in China $ 4,3 miljard per jaar). Deze groei heeft zich ook na 2016 doorgezet.

In de eerste helft van 2018 haalden Chinese start-ups voor het eerst meer VC-geld op dan Amerikaanse start-ups: $ 56 miljard tegenover $ 42 miljard. Door de beschikbaarheid van dit geld en de druk van eigenaren en aandeelhouders op VC-fondsen om te investeren, kunnen zelfs de niet zo veelbelovende start-ups relatief makkelijk geld binnenhalen in China.

Chinese techbedrijven actieve investeerders

Ook de grote Chinese techbedrijven zijn zeer actieve investeerders. Baidu, Alibaba, Tencent (BAT) en ook JD zijn belangrijke VC's in het Chinese start-up-ecosysteem en ook steeds meer actief met investeringen in buitenlandse start-ups. Vanwege de grote financiële middelen kunnen deze bedrijven continu investeren in veelbelovende start-ups. Mochten die geen winst maken, dan zal dat nauwelijks effect hebben op de financiële prestaties van deze grote bedrijven.

Het is natuurlijk een ander verhaal voor de 'echte' VC's, die zich wat behoedzamer moeten opstellen. Tencent is de leidende corporate investeerder in China en heeft in meer unicorns (type start-up) geïnvesteerd dan top-VC's, zoals Sequoia Capital China, GSR Ventures en Matrix Partners China. Bijna alle Chinese unicorns hebben investeringen ontvangen van Baidu, Alibaba, Tencent of JD, wat naast geld ook voordelen kan opleveren in de vorm van strategische samenwerking met de platforms van deze bedrijven.

Venture capital-ondernemingen strenger

Traditionele VC's die actief zijn in China, zijn onder andere: IDG Capital Partners, Qiming Venture Partners, Shunwei Capital, GGV Capital, ZhenFund, Sinovation Ventures, Lightspeed China, Morningside Venture Capital, Nothern Light VC, Legend Capital (van Lenovo), Sequoia Capital, GSR Ventures, en SBCVC (van Softbank).

Uiteraard willen investeerders niet blijven investeren in start-ups die uiteindelijk weinig kans op succes hebben. Het lijkt erop dat er de laatste jaren een omslag gaande is in het Chinese VC-landschap. Investeerders kijken beter naar de overlevingskansen van start-ups en doen betere due diligence. Het lijkt erop dat minder Chinese start-ups deze meer rigoureuze screening door investeerders doorstaan.

Kansen voor buitenlandse start-ups

Dat biedt mogelijkheden voor buitenlandse ondernemers en start-ups – vooral voor die met deep-techoplossingen – om de Chinese markt te betreden. Er zijn in China veel hoogopgeleide ingenieurs en talenten met een technische achtergrond, maar vaak ontbreken de soft skills en managementervaring. Hierdoor zijn er goede kansen voor Chinezen die vanuit het Westen terugkeren met managementervaring, alsook voor buitenlanders met deze ervaring. Dit omdat investeerders ook kijken of ze niet elders kunnen kopen wat ze lokaal niet kunnen vinden of opbouwen.

Informatiegebrek Chinese start-up- en investeringsmarkt

De start-up- en investeringsmarkten in China zijn niet te vergelijken met de ecosystemen in andere landen. De grote investeringsrondes komen meestal wel in het nieuws, maar veel kleinere investeringen blijven onopgemerkt, behalve op een aantal gespecialiseerde websites in het Chinees.

Het informatiegebrek werkt 2 kanten op: ook Chinese investeerders weten vaak niet goed hoe met een buitenlandse start-up om te gaan. Due diligence kan bijvoorbeeld een uitdaging zijn, maar het lijkt er toch op dat Chinese investeerders ook vaker naar potentiële buitenlandse investeringen kijken. Zij zullen vragen waarom u als buitenlandse start-up de Chinese markt en verkoopkanalen denkt te begrijpen. Het is dus zaak u hier grondig op voor te bereiden.