Bedrijf starten in Indonesië

Onze regio-adviseurs kunnen u meer informatie geven over het starten van een bedrijf in Indonesië. Kijk op onze dienstverleningspagina voor een overzicht van wat wij voor u kunnen betekenen.

Bent u een start-up met internationale ambities? Lees dan eerst onze informatie over start-ups die willen beginnen in het buitenland.

Een bedrijf beginnen in Indonesië

Een eigen bedrijf beginnen in het buitenland is een grote stap voor uw onderneming. Er zijn lokale regels waaraan u moet voldoen. Maar denk ook aan het aanvragen van de juiste vergunningen.

Ease of Doing Business

De website 'Ease of Doing Business' van de Wereldbank is een handige bron om te beginnen met uw onderzoek. Deze rubriek geeft praktische informatie over het beginnen van een eigen bedrijf. Bijvoorbeeld over:

• bouwvergunningen aanvragen
• onroerend goed registreren
• investeerders beschermen
• belastingen betalen
• contracten handhaven

Onder aan de pagina vindt u uitleg in grafieken (figures). Klik op 'details' voor een uitvoeriger overzicht van de gegevens. De rubriek beantwoordt concreet vragen als: welke procedure moet u doorlopen? Hoeveel tijd kost de procedure? Welke kosten zijn eraan verbonden?

Bij elkaar opgeteld geven deze zaken ieder land een bepaalde ranking in de Ease of Doing Business index. Indonesië staat op nummer 73 (ranking 2020). Indonesië scoort goed op de punten toegang tot elektriciteit en een bedrijf starten. Het land scoort minder goed als het gaat om vastgoed registreren en betalingsproblemen oplossen.

Rapport Doing Business in Indonesië

De Wereldbank heeft de informatie van 'Ease of Doing Business' ook verzameld in een document: Doing business in Indonesia 2020 (pdf). 

Let op: De Wereldbank heeft onregelmatigheden gevonden in de ranglijsten van 2018 en 2020. Na intern onderzoek (pdf) is besloten de ontwikkeling van Doing Business-rapporten te stoppen. De bank werkt momenteel aan een nieuwe, betrouwbare methode om het internationale zaken- en investeringsklimaat te beoordelen.

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO)

Als u investeert in Indonesië, denk dan ook na over Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). MVO betekent dat uw bedrijfsactiviteiten geen negatieve invloed hebben op de lokale situatie. Wilt u een stap verder gaan, dan kunt u bijdragen aan verbetering van de situatie. Lees meer over Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen.

De Nederlandse ambassade in Jakarta, de NBSO in Surabaya en de Nederlandse consulaten-generaal in Bali, Medan en Surabaya kunnen u ter plaatse helpen met MVO.

MVO in Indonesië

MVO is een belangrijk onderwerp in Indonesië. De regelgeving op MVO-gebied groeit, zowel nationaal als lokaal. Om succesvol en maatschappelijk verantwoord te ondernemen in Indonesië, is afstemming en samenwerking met uw concurrenten en bedrijven in de hele keten van groot belang. De Indonesische overheid heeft MVO in 2007 verplicht gesteld door het invoeren van nationale wetten. Verdere wetgeving wordt nog uitgewerkt.

Investment Law en Omnibus Law

Volgens de Investment Law heeft iedere investeerder 3 MVO-verantwoordelijkheden: milieubescherming, naleving van de wet, en waarborging van veiligheid, gezondheid, comfort en welzijn van werknemers. Als bedrijven zich niet aan deze wet houden, kan hun bedrijfsvergunning worden ingetrokken.

De Omnibus Law (Law no 11/2020) moet banen creëren, investeerders aantrekken en de Indonesische economie stimuleren. Een belangrijk MVO-aspect van de Omnibus Law is dat bedrijven de impact van hun activiteiten op het milieu in kaart moeten brengen. Ook veranderen de regels rond licenties voor het gebruik van (beschermde) bosgebieden voor zakelijke doelen. Daarnaast zijn arbeidsomstandigheden in de Onmibus Law opgenomen. Onder meer regels op het gebied van arbeidscontracten, overwerk, werkloosheidsverzekeringen, (minimum)loon en werkuren.

Duurzaamheidsrapportages

In 2017 publiceerde de Indonesia Financial Services Authority (Otoritas Jasa Keuangan) 'nomor 51/POJK.03/2017'. Hiermee zijn beursgenoteerde bedrijven verplicht duurzaamheidsrapportages te publiceren volgens de Global Reporting Initiative-standaarden (GRI-standaarden). De verplichting ging voor de bankensector in 2019 in. Vanaf 2020 geldt de verplichting voor meer sectoren. Steeds meer organisaties kiezen ervoor om een duurzaamheidsverslag te maken

Milieu

De Indonesische overheid is bewust van de noodzaak om gebruik van natuurlijke hulpbronnen te verduurzamen. Naast wetgeving ('push factor') ontwikkelde het ministerie van Milieu en Bosbouw een 'pull factor' voor bedrijven: een publiek waarderingssyteem voor prestaties rond milieuverantwoordelijkheid. Dit is onderdeel van het 'PROPER' (pollution control, evaluation & rating)-programma. Veel grote Indonesische bedrijven in de agrogrondstoffen(zoals palmolie en papierpulp) gaan verder met hun MVO-milieubeleid dan de wet eist, om te voldoen aan internationale standaarden. Het mkb in deze sector richt zich minder op MVO, omdat zij de binnenlandse markt bedienen.

Een belangrijk onderwerp waarbij milieu- en sociale belangen spelen zijn landrechten. Landrechten vaststellen is ingewikkeld in Indonesië, omdat deze niet altijd vastliggen. Belandt u in een discussie over de handhaving van landrechten, laat u dan goed adviseren.

Handige websites

• In de OESO-richtlijnen leest u wat de Nederlandse overheid op het gebied van MVO verwacht van bedrijven die internationaal ondernemen.
• De International Labour Organization (ILO) heeft een aantal regels opgesteld die zorgen voor goede omstandigheden voor werknemers. Indonesië heeft alle centrale arbeidsverdragen van ILO ondertekend.
• MVO Nederland biedt uitgebreide informatie en wijst u de weg op het gebied van MVO. Doe de MVO Risicochecker van MVO Nederland als u wilt weten wat de MVO-risico's in een land zijn.
• In de Corruption Perceptions Index kunt u per land opzoeken hoe groot het risico op corruptie is.

Ondernemingsvormen

Welke ondernemingsvorm past bij uw bedrijf? Dat is een belangrijke vraag als u gaat investeren in een ander land. Wilt u hierover van gedachten wisselen met een van onze adviseurs? Neem dan contact met ons op. Wij denken graag met u mee De meest voorkomende ondernemingsvormen in Indonesië zijn:

• Perseroan Terbatas (PT)
• Limited Liability Company
• Representative Office
• Joint operation, Build
• Operate and Transfer (BOT)
• Rehabilitation, Operate and Transfer (ROT)

Speciale economische zones

Indonesië heeft een aantal free trade zones, met name in de regio Batam (de Batam Free Trade Zone). Daarnaast heeft Indonesië de volgende 8 speciale economische zones:

• Bitung;
• Maloy Batuta Trans Kalimantan;
• Mandalika;
• Morotai;
• Palu;
• Sei Mangke;
• Tanjung Api-Api;
• Tanjung Lesung.

Meer weten?

Online is veel informatie te vinden over investeren in Indonesië. Investeringsgidsen geven bijvoorbeeld veel informatie over zaken als het investeringsklimaat, het opzetten van een bedrijf, belastingen en arbeidswetgeving.

Investeringsgidsen consultancybureaus

Online investeringsgidsen van consultancybureaus en advocatenkantoren bevatten vaak informatie over belastingen en ondernemingsvormen. Enkele voorbeelden voor Indonesië zijn:

• Healy consultants: Doing Business in Indonesia
• UHY: Doing Business in Indonesia (pdf)

Investeringsgidsen Indonesische overheid

De Indonesische instantie die helpt bij investeringen is de Investment Coordinating Board of the Republic of Indonesia (BKPM).

WorldBank Indonesia

WorldBank Indonesia publiceert ieder kwartaal rapporten over Indonesië. Hierin wordt aandacht besteed aan verschillende economische onderwerpen en ontwikkelingen.